De gang der dingen
Onze tuinders delen graag hun ervaringen, maar ook persoonlijke verhalen van op de tuin. In deze blog schrijft Johan Splinter over zijn ervaring als begeleider van de nieuwe moestuin op Zorgboerderij de Wettering in Dreumel.
Het is wonderlijk dat een tuin onderhouden zo’n invloed kan hebben.
Ruim een jaar geleden zijn we verhuisd uit de stad met een bescheiden tuin met wat tomaten, paprika en sla in een kasje naar het land van Maas en Waal. De tuin is 50 keer zo groot. Er is een redelijke grote kas bij, een boomgaardje en een moestuin. Een droom die is uitgekomen. Het is een dagelijkse vreugde om te gaan zien, hoe alles tot bloei komt en vruchten draagt. Veel werk zou je denken, maar het kost geen echte moeite en draagt bij aan een andere, betere levensstijl: meer beweging, gezonder eten uit eigen tuin en met meer plezier kokkerellen. Een goede impuls voor een gepensioneerde boomer (knipoog).
Toen ik gevraagd werd om voor de Tuinders een nieuwe tuin te helpen opzetten, heb ik niet getwijfeld. Bij lokale zorgboerderij de Wettering werd een stuk weiland omgevormd tot moestuin en daar waren de Tuinders met een teeltplan. Heel handige tips om snel en secuur bedden te maken met compost en paden aan te leggen met houtsnippers bovenop de vette kleigrond. Het plant- en zaaigoed wordt bezorgd. Niet te weinig. De planten waren en zijn van super kwaliteit: gezond en sterk. Dat is maar goed ook. Op vrijdag komen de planten en we werken altijd pas op maandagmiddag met de mensen van de zorgboerderij. Dus staan de planten wel een paar dagen te overleven. We zijn op maandag meestal met tien mensen, waarvan de helft woonachtig is op de zorgboerderij. Hard werken dus met eigenlijk weinig mensen en gelukkig met veel resultaat, hoewel het daar niet om gaat.
Het voornaamste doel op de moestuin bij de zorgboerderij in Dreumel is actief bezig te zijn als groep en ieder mee te laten groeien met de activiteiten door nieuwe vaardigheden te ontdekken en door je te verwonderen: “Uit zo’n klein zaadje komt een geweldig grote plant die je ook nog eens lekker klaar kunt maken!”
Niet alles valt uiteraard meteen in de smaak bij iedereen. Venkel, venkel, heel veel venkel. Wat moet je ermee? Op een gegeven moment is de oogst gewoon te veel. Koken, wokken, bakken, stoven, invriezen, soep en zoetzuur maken en nog komt het niet op. Daarom is er nu contact met de voedselbank om het overschot af te nemen. Er wordt niets eetbaars weggegooid. Anderen zijn er blij mee. De oogst is ook zo goed, omdat er geen slakken zijn. De afscheiding met bloemenrand doet kennelijk zijn werk goed. Ga ik thuis ook toepassen.
Het is leuk werken met elkaar en er komt steeds meer expertise in de groep. Toch ging ik begin juni een beetje bezorgd op vakantie. Dat bleek zo onderweg. Iedere groentetuin die we in Frankrijk en Italië zagen op wandelingen trok de aandacht en deed me afvragen, hoe het op de tuin van de zorgboerderij zou gaan. We hadden onderweg zelfs app contact, toen er met schrik rare vlekken op de bladeren van de courgettes gespot werden. ”Dat is normaal hoor. Je hoeft er niets aan te doen.”
Bij terugkomst na ruim twee weken zag het er allemaal florissant uit, met elkaar hadden ze de boel goed aan de gang gehouden. Alle 40 bedden stonden vol met overdadige groeisels. Zelfs de uien waar we door een gift vele honderden extra van hadden, deden het goed. Het waren er zoveel geweest dat we ze niet hadden gepoot (geen tijd), maar gezaaid. Gewoon uitstrooien op de bedden, beetje verspreiden met de hark en compost eroverheen. Ze doen het prima. Ging er dan helemaal niets mis? O jawel. Door de nachtvorst is de eerste partij courgettes bevroren (maar ze zijn zich grotendeels aan het herstellen na het afknippen van de dode bladeren). De snijbiet en bietjes blijven nogal klein, doordat ze met drie of vier bij elkaar op een kluitje geplant werden. Volgende keer maar wel de tijd nemen om ze voorzichtig los te peuteren. Door de langdurige droogte en de hitte zijn de gezaaide bladgroenten snel aan het doorschieten gegaan. Smaakt wat bitter, maar in een soep goed te compenseren met andere ingrediënten. Waar kun je eigenlijk geen soep van maken? Radijs? Het werken op de tuin is heerlijk en juist doordat we met elkaar samenwerken komen we zo ver en genieten we enorm van het resultaat!
Iedereen is het erover eens:
“Tuinieren is een schone zaak en geeft het mensdom veel vermaak!”
Jullie ook veel tuingenot gewenst, Johan
Zelfs een uitgesproken stadsmens als de voormalig nachtburgemeester van Rotterdam schreef, voor een keer zonder ironie, over de vreugde van de seizoenen en de gang der dingen:
Jules Deelder – Gedicht voor land- en tuinbouw
Voor het eerst een merel horen zingen.
Het eerste wilde viooltje gevonden.
De kastanjes in bloei.
Het eerste speenkruidbloempje gezien.
De eerste zwaluw waargenomen.
Voor het eerst gegeten zonder lamp.
Bloeiend klein Hoefblad gevonden.
Voor het eerst een koekoek gehoord.
Het eerste gras gemaaid.
De kersenbomen bloeien.
De peren in bloei.
De appels in bloesemtooi.
De eerste aardbeien.
De aalbessen rijp.
De kersen rijp.
De haver op het veld rijp.
De eerste peren.
De laatste maaltijd zonder lamp.
De eerste appels.
De eerste druiven.
Het laatste bad in de open lucht.
Het vertrek van de zwaluwen.
Het laatste gras gemaaid.
Voor het eerst de kachel aan.
De eerste rijp.
De laatste roos.
De eerste sneeuw gevallen.