Hoe lok je wilde bijen en insecten naar je moestuin?
Op onze tuin in Zeist hebben we onlangs van Truus Kortenhorst een interessante gastles gehad over wilde bijen en het belang van biodiversiteit. Truus is zelf ook fervent moestuinder en is daarnaast verbonden aan de werkgroep Zeist Zoemt Duurzaam.
Bijen lokken naar je tuin is veel eenvoudiger dan je denkt. Eerst even iets over de rol van de bijen in de moestuin en wie zijn het eigenlijk die bijen.
Bijen zijn de hele dag bezig met het verzamelen nectar en stuifmeel. Dat vinden ze op de bloemen van bomen, struiken, bloemen en groenten zoals tuinbonen, snijbonen, kapucijners, tomaten en vooral tuinkruiden. Doordat ze planten bestuiven krijg je ook nog eens meer variatie en een betere oogst.
Voor en na de bloei kunnen veel dieren van de plant profiteren zoals vlinders, rupsen, bladluizen, kevers en galwespen. Vogels eten de zaden van bijvoorbeeld de kaardebol, de dropplant en de bessen van de meidoorn. Een vleermuis eet per nacht wel 300 insecten.
Er zijn drie soorten bijen: de honingbij, de hommel en de solitaire bij. Nederland telt in totaal zo’n 360 soorten. Honingbijen kunnen ver vliegen en bezoeken meerdere planten. Maar solitaire bijen vliegen niet ver en zijn soms afhankelijk van één soort bloem. Een voorbeeld is de fluitenkruidbij. Zij vliegt op schermbloemigen maar vooral op fluitenkruid. Als er geen fluitenkruid in de buurt bloeit, dan wordt het moeilijk voor deze bij om te overleven. Zorg dus het hele jaar door voor voldoende bloeiende bijenplanten. Meer informatie hierover vind je op www.bestuivers.nl.
Wist je dat 80 % van de bijen ondergronds nestelen in zonnige, zanderige en leemachtige plekken? Maar ook tussen stenen en in holle stengels van planten zoals de braam en de vlier, holtes van bomen en oude vogelnestjes.
Tips voor de moestuin
Zorg het hele jaar door voor bloeiende planten. Dan kunnen bijen van het vroege voorjaar tot in de herfst hun werk doen. Hierbij enkele voorbeelden van bijenplanten:
- In het voorjaar: krokus, blauwe druif, fruitbomen, bessenstruiken, kornoelje, wilg (wilgenkatjes) en meidoorn.
- In de zomer: venkel, tijm, rozemarijn, klokjesbloemen, vlinderstruik, ooievaarsbek, sierui en de lijsterbes.
- In de herfst: de aster, marjolein, hedera en heide.
Zorg daarnaast voor variatie in je moestuin met bloemen, bessenstruiken, fruitbomen, groenten en tuinkruiden. Gebruik alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen. Ook biologische bestrijdingsmiddelen kunnen schadelijk zijn voor bijen. Gebruik inheemse, biologische planten, want op uitheemse planten vinden bijen onvoldoende voedsel.
Onderhoud van je tuin
- Bijen, maar ook andere dieren houden van een rommeltuin. Maak je tuin niet al te netjes en laat uitgebloeide planten in de winter staan, zoals de kaardebol, de braam, vlier, sedum en de dropplant.
- Zorg voor zanderige, zonnige plekjes in je tuin en ruimte tussen de bestrating zodat bijen hun nestje kunnen maken.
- Maai het gras niet te vaak, bv. twee maal per jaar in juni en september en dan gefaseerd en niet te kort.
- Snoei niet voor half maart of laat de afgesnoeide takken een tijdje liggen zodat de jonge bijen tijd krijgen om uit hun nestje te komen.
- Laat wat groenten bloeien (knoflook, uien, radijsjes, kool, wortel etc.).
Zeist Zoemt Duurzaam
De werkgroep Zeist Zoemt Duurzaam houdt zich bezig met verbeteren van de leefomstandigheden van de wilde bijen in Zeist en dat zorgt voor een toename van het aantal bijen en de diversiteit aan bijensoorten (honingbijen, hommels en solitaire bijen). Ze willen dit bereiken door voedselbronnen en nestgelegenheid voor bijen in de gemeente Zeist te verbeteren en geschikte leefgebieden met elkaar te verbinden. Bijen zijn belangrijke bestuivers en spelen een essentiële rol in de voedselvoorziening, ze zorgen voor biodiversiteit en bijen zijn voor hun voortbestaan afhankelijk van biodiversiteit.
Al het gezoem op onze tuin in Zeist is prachtig in beeld gebracht door Reina Cleveringa.
